Blogs
Experts / Translators / Knowlege / Community Shares / Our NewsTại sao ngôn ngữ có giới tính? Đối với người nói tiếng Anh, giống trong ngữ pháp là một trong những khía cạnh gây nhiều tranh cãi nhất khi học một ngôn ngữ mới. Như Mark Twain đã từng ghi lại khi đề cập đến tiếng Đức:
“Miệng, cổ, ngực áo, khuỷu tay, ngón tay, móng tay, chân và cơ thể của một người là giống đực, và đầu của người đó là giống đực hoặc giống trung theo từ được chọn để biểu thị nó, và không theo giới tính của cá nhân người mặc/đeo nó! Mũi, môi, vai, ngực, bàn tay và ngón chân của một người là giống cái; và tóc, tai, mắt, cằm, cẳng chân, đầu gối, tim và lương tri của người đó không thuộc bất kỳ giống nào, v.v”
Dường như không có ý nghĩa nhiều, đúng không? Và cũng có rất nhiều, nếu không là hầu hết, ngôn ngữ trên thế giới phân chia các danh từ theo “giới tính”, thường là bằng những cách khá là độc đoán. Dưới đây là sổ tay về những đặc trưng ngôn ngữ thú vị này, cùng với một số mẹo và thủ thuật giúp cho việc học các ngôn ngữ bị giới hóa (gendered language) trở nên dễ dàng hơn.
Giống Ngữ pháp và Giống Tự nhiên
Việc phân biệt giữa giống trong ngữ pháp và giống trong tự nhiên rất quan trọng. Giống tự nhiên chỉ đơn giản là giới tính của một người, một con vật hoặc một nhân vật. Giống ngữ pháp là một cách để phân loại danh từ; nó không nhất thiết phải phù hợp với “giống tự nhiên” của người hoặc vật được mô tả.
Trong một số ngôn ngữ, giống ngữ pháp không chỉ là giống “đực” và “cái”. Một số ngôn ngữ có cả giống “trung”, trong khi những ngôn ngữ khác có những giống khác nhau cho vật thể sống và vật thể vô tri vô giác.
Các ngôn ngữ cũng có những cách khác nhau để gán giới tính. Một số ngôn ngữ gán giới tính bằng các đặc tính vật lý của vật thể được nói đến. Thông thường thì quan điểm thần thoại học và quan điểm văn hóa cũng được đề cập đến. Ví dụ, trong ngôn ngữ Alamblak của Papua New Guinea, giống đực “bao gồm những thứ cao hoặc dài và mảnh hoặc hẹp (ví dụ: cá, rắn, mũi tên và cây nhỏ).” Hmmm. Tôi vẫn đang tự hỏi là tại sao?
Trong khi đó, ngôn ngữ Zande của châu Phi chia các danh từ thành 4 giống: đực, cái, vật thể sống và vật thể vô tri vô giác. Tuy nhiên, một số vật thể vô tri vô giác quan trọng trong thần thoại Zande lại được phân loại thành vật thể sống.
Các ngôn ngữ khác gán giới tính dựa vào hậu tố của từ. Ví dụ, từ trong tiếng Tây Ban Nha kết thúc bằng -a thường là giống cái. Đó là lý do tại sao la mesa (cái bàn) là giống cái mặc dù về mặt tự nhiên cái bàn không có giới tính.
Tại sao lại Phân chia Danh từ Theo Giới tính?
Tại sao ngôn ngữ bị giới hóa tồn tại? Xét cho cùng, tiếng Anh vẫn rất phổ biến mà không cần gán giới tính “cái” và “đực” cho các đối tượng không có cơ quan sinh dục.
Trên thực tế, tiếng Anh cũng đã từng là ngôn ngữ bị giới hóa. Người nói tiếng Anh ngừng việc phân loại hầu hết các danh từ theo giới tính trong tiếng Anh thời Trung cổ.
Về cơ bản, giới tính trong ngôn ngữ chỉ là một cách để phân chia danh từ thành các loại. Trên thực tế, theo một số nhà ngôn ngữ học, “giống ngữ pháp” và “loại danh từ” tương tự nhau. Đây là di sản từ quá khứ xa xôi của chúng ta. Các nhà nghiên cứu tin rằng Ngôn ngữ Tiền hệ Ấn-Âu có hai giống: có sinh khí và vô tri vô giác. Trong một số trường hợp, điều đó cũng có thể khiến cho việc sử dụng rõ các đại từ trở nên dễ dàng hơn khi bạn đang nói về nhiều đối tượng.
Những Sự thật Thú vị Về Giới tính và Ngôn ngữ
- Trong tiếng Bồ Đào Nha, từ mulherão có nghĩa là “người phụ nữ gợi cảm.” Tuy nhiên, bản thân từ đó lại là giống đực.
- Trong ngôn ngữ Ket của Siberia, “những vật [danh từ] không quan trọng với Ket đều là giống cái, trong khi những đối tượng quan trọng (ví dụ như cá, gỗ) lại là giống đực.” Đều này có khả năng cho thấy được địa vị của người phụ nữ trong xã hội Ket.
- Từ chỉ vẻ “nam tính” là giống cái trong những ngôn ngữ sau đây: tiếng Tây Ban Nha, tiếng Latin, tiếng Đức, tiếng Ba Lan, tiếng Nga và tiếng Hindi.
- Tiếng Klingon có ba giống, và chúng mang tính ngẫu nhiên giống như bạn mong đợi ở một ngôn ngữ ngoài hành tinh: có khả năng sử dụng ngôn ngữ, các bộ phận cơ thể, và tất cả các danh từ khác.
Mẹo và Thủ thuật cho Học viên Ngôn ngữ
Nếu bạn lớn lên bằng việc nói một ngôn ngữ không bị giới hóa như tiếng Anh, việc cố gắng học một ngôn ngữ bị giới hóa có thể rất rắc rối. Bạn phải nhớ từ nào đi với giới nào, sự phân loại này thường là hoàn toàn tùy ý và phản trực giác. Dưới đây là một số gợi ý hữu ích.
- Khi bạn ghi nhớ từ vựng, hãy đồng thời ghi nhớ các danh từ và mạo từ. Sẽ là không đủ khi biết được rằng “lápiz” có nghĩa là bút chì. Hãy ghi nhớ “el lápiz”, và mạo từ giống đực “el” biểu thị giới tính.
- Tốt hơn là, hầu hết các ngôn ngữ có giới tính cũng có một nhóm hậu tố cụ thể thường là giống này hoặc giống khác. Ví dụ, danh từ kết thúc bằng -a thường là giống cái trong tiếng Tây Ban Nha. Hãy cố gắng ghi nhớ những điều này, cùng với bất kỳ trường hợp ngoại lệ đáng chú ý nào. Benny Lewis of Fluent in 3 Months (tạm dịch là Benny Lewis Thành thạo trong 3 Tháng) đưa ra lời khuyên sau đây: Nếu bạn không biết, hãy đoán! Nghiêm túc đấy, việc học một ngôn ngữ gần như là không thể nếu bạn không sẵn sàng tự gây rắc rối cho mình một chút bằng cách cố gắng nói thứ tiếng đó. Vì vậy …hãy đoán. Rất có thể là bạn sẽ vẫn hiểu được. Kịch bản cho trường hợp xấu nhất là, bạn sẽ mắc lỗi vô ý gây cười chẳng hạn như cần có “Đức Thánh Cha” (El Papa trong tiếng Tây Ban Nha) thay vì một củ khoai tây (La papa) cho bữa ăn của mình.
- Đừng quá khắt khe với chính mình. Một nghiên cứu cho thấy rằng ngay cả người bản địa nói tiếng Pháp đã có một khoảng thời gian khó khăn để thống nhất về giống nào đi với từ nào. Khi cần phải gán giới tính cho 93 từ giống đực, những người tham gia nghiên cứu chỉ có thể đồng ý với 17 từ trong số họ. Thậm chí tệ hơn là, trong một nhóm gồm 50 từ giống cái, nhóm chỉ đồng ý với một từ. Công việc này thật khó khăn.
Chìa khóa Giống Phụ nữ Như thế nào? Khi Ngữ pháp và Chính trị Giới tính Xung đột
Chìa khóa giống phụ nữ như thế nào? Vâng, một nghiên cứu cho thấy rằng nếu bạn nói tiếng Tây Ban Nha (hoặc một ngôn ngữ khác mà từ “chìa khóa (key)” là giống cái), bạn có thể mô tả chìa khóa là “phức tạp”, “nhỏ” và “đáng yêu”. Trong khi đó, nếu bạn nói tiếng Đức (hay một ngôn ngữ khác trong đó “chìa khóa” là giống đực), bạn có thể sử dụng những từ như “nặng”, “kim loại” và “răng cưa”.
Hơn nữa, một nghiên cứu khác đã xem xét các ngôn ngữ trên thế giới và nhận thấy rằng “bình quân các quốc gia nơi nói những ngôn ngữ bị giới hóa xếp hạng thấp nhất về quy mô bình đẳng giới.”
Cuối cùng, một số ngôn ngữ có thể thoát khỏi sự phân biệt giới tính vô nghĩa quấy rầy vì những quốc gia đó nói rằng họ đang theo đuổi sự bình đẳng giữa nam giới và nữ giới. Tờ báo The Guardian cho rằng điều này có thể sớm xảy ra với tiếng Đức.
(Nguồn: Tham khảo)
Related Articles
Categories
Share on facebook
Share on google
Share on twitter
Share on linkedin