Bài Viết
Chuyên gia / Người dịch / Kiến thức / Chia sẻ / Tin tức
Bài viết này dành cho những ai đang làm trong ngành dịch, có quan tâm hoặc mong muốn tìm hiểu về cách để đánh giá đúng sản phẩm có sử dụng dịch máy, hoặc nâng cao chất lượng ngôn ngữ của các dự án dịch máy quy mô lớn.
Ngày nay, nhu cầu dịch tài liệu kinh doanh và các thông tin khác trên mạng không ngừng gia tăng, cùng với đó là sự chuyển dịch trong hoạt động của cả dịch thuật viên lẫn các công ty cung cấp giải pháp ngôn ngữ. Công việc chuyển ngữ ngày càng rời xa trọng tâm của dịch thuật truyền thống và thể hiện tiềm năng đạt được bước tiến lớn hơn trong tương lai. Do đó, các cơ hội dịch thuật MỚI, lạ và có lợi nhuận cao như nội dung quảng cáo trên các trang thương mại điện tử lớn (Amazon, eBay, …) có thể sẽ yêu cầu những kỹ năng và khả năng rất khác nhau trên nền tảng về khả năng dịch và khả năng ngôn ngữ.
Có nhiều yếu tố không ngừng thúc đẩy, làm tăng nhu cầu sử dụng dịch máy trên thế giới và nằm ngoài tầm kiểm soát của ngành dịch như:
- Lượng việc nhiều hơn: Khối lượng nội dung cần dịch khổng lồ của các doanh nghiệp trên toàn cầu, các cơ quan chính phủ và liên doanh thương mại quốc tế.
- Giá trị nội dung: Thời gian có giá trị của nội dung lĩnh vực kinh doanh ngày càng ngắn đi, đặt ra câu hỏi liệu phương pháp truyền thống là dịch – hiệu đính – đọc soát (TEP) có hiệu quả không khi thông tin cần xử lý có giá trị thấp hoặc mất giá trị hoàn toàn chỉ sau một thời gian ngắn (thông tin lỗi thời nhanh).
- Thời gian sử dụng ngắn: Thời gian sử dụng đối với đồ điện tử, quần áo và nhiều sản phẩm tiêu dùng khác rút ngắn lại, khiến những nội dung mô tả sản phẩm được xử lý gấp, chất lượng tạm ổn cũng được coi là “đủ” đối với doanh nghiệp.
- Áp lực về khối lượng việc & chi phí: Các doanh nghiệp luôn phải chịu áp lực do ngày càng có nhiều nội dung phải dịch hơn mà ngân sách không đổi, do đó, họ muốn tìm kiếm những đơn vị có khả năng đáp ứng yêu cầu với thời gian nhanh chóng.
- Nền tảng người dùng mạng thay đổi: Ngày càng có nhiều người kết nối mạng, dẫn đến nhu cầu phải có bản dịch máy để người dùng nắm được cơ bản nội dung thông tin hiện có trên mạng.
- Bản dịch phổ thông miễn phí: Việc phát triển, ứng dụng và tiếp nhận rộng rãi “dịch máy miễn phí” trên Internet đã đặt ra vấn đề chấp nhận dịch máy trong phạm vi quản lý dự án cao cấp. Thực tế này cũng thúc đẩy các loại dự án lớn và sẽ không bao giờ được xem xét nếu chỉ sử dụng đơn thuần phương pháp TEP.
Dưới đây là biểu đồ minh họa kỳ vọng của người dùng so với chất lượng dịch máy thực tế. Cụ thể, các đường màu đỏ biểu thị kỳ vọng về chất lượng dịch máy theo từng lĩnh vực. Màu xanh biểu thị chất lượng dịch máy thực tế.
Chất lượng dịch máy đã tăng dần trong hơn 50 năm qua. Những cải tiến chính như dịch máy theo dữ liệu thống kê và bây giờ là dịch máy bằng nơ-ron dường như xuất hiện theo mỗi chu kỳ 10 năm. Chỉ khoảng vài năm nữa thôi là chúng ta có thể có được những bản dịch máy đạt chất lượng “giống như người dịch”. Cùng với đó, kỳ vọng của người dùng đối với dịch máy có xu hướng giảm dần do mọi người ngày càng dễ dàng chấp nhận những bản dịch thô, đôi khi có sai lỗi nhưng đủ để nắm được ý cơ bản nội dung trên web của những ngôn ngữ khác.
Vì vậy, nếu cho rằng rất có khả năng dịch máy sẽ trở thành một phần công việc của nhiều dịch thuật viên chuyên nghiệp trong thế kỷ 21, những dịch thuật viên mới vào nghề cần trau dồi kỹ năng gì để được coi là đối tác tin cậy, trong một thế giới ngày càng nhiều công ty áp dụng công nghệ dịch máy và cơ hội mới liên tục xuất hiện?
Ngày nay dịch máy đã chứng minh tính hữu dụng trong nhiều tình huống sử dụng chuyên môn nghiệp vụ tiếng Anh, tuy nhiên ta vẫn đang dừng ở thời điểm chuyển đổi sang sử dụng dịch máy cho nhiều tổ hợp ngôn ngữ khác nhau. Do vậy, trải nghiệm sử dụng dịch máy thường không đáp ứng được nhu cầu của người dịch, đặc biệt là khi làm việc với các công ty dịch thuật không có năng lực kỹ thuật về dịch máy.
Yêu cầu về kỹ năng mới
Các kỹ năng quan trọng khi ứng dụng dịch máy trong môi trường chuyên nghiệp và trình độ cao nhằm tăng giá trị cho các doanh nghiệp và công ty trên toàn thế giới liên quan đến các dự án dịch máy lớn là:
- Hiểu được các hệ thống dịch máy mà mình cần ứng dụng. Những dịch thuật viên có hiểu biết về nhiều loại dịch máy khác nhau sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận thị trường hơn.
- Hiểu chất lượng đầu ra cụ thể của các công cụ dịch máy bạn đang sử dụng. Cung cấp đánh giá rõ ràng về khía cạnh ngôn ngữ đối với sản phẩm dịch máy. Đây có lẽ là một trong những kỹ năng cần nhất khi triển khai dịch máy chuyên nghiệp hiện nay. Khả năng đánh giá chất lượng đầu ra của dịch máy cũng có lợi cho những dịch thuật viên tự do (freelancer) đang cân nhắc làm việc cho các dự án cần hiệu đính bản dịch máy.
- Phát triển kỹ năng với các loại công cụ mới phục vụ xử lý và tổng hợp dữ liệu của ngữ liệu (corpus). Nhiều khả năng các dự án dịch máy sẽ có khối lượng dữ liệu lớn, quy trình chuẩn bị dữ liệu và kỹ năng chỉnh sửa lỗi sẽ trở nên hữu ích và có giá trị.
- Phát triển tư duy theo hướng ngữ liệu (corpus) với tầm nhìn kiểm soát ngôn ngữ thay vì cố gắng chỉnh sửa theo từng segment. Đây là một thay đổi cơ bản về cách nhìn nhận, là một yêu cầu bắt buộc để phát triển nghiệp vụ thành công với dịch máy. Hiểu được năng lực của các đơn vị dịch thuật cũng là một yêu cầu quan trọng vì rất để để xảy ra lỗi khi quản lý một dự án dịch máy.
Bạn có thể làm gì
- Tìm hiểu và tự học về các loại dịch máy khác nhau.
- Thử nghiệm với các công cụ dịch máy phổ biến như Google, Systran và Bing, và các công cụ chuyên dụng cho phép tương tác dễ dàng với dịch máy như Lilt và SmartCAT.
- Hiểu cách đánh giá nhanh chất lượng đầu ra của dịch máy TRƯỚC KHI tham gia vào bất kỳ dự án dịch máy nào.
- Thử nghiệm với các công cụ quản lý ngữ liệu (corpus).
Hoàng Oanh
Bài viết khác
Danh mục
Share on facebook
Share on google
Share on twitter
Share on linkedin